ZOBACZ TEŻ:

• Upadłości i restrukturyzacje firm – III kwartał 2023 r.,
• Upadłości konsumenckie – III kwartał 2023 r.

W III kwartale 2023 r. w rejestrze REGON pojawiło się 88,6 tys. nowych podmiotów gospodarczych.

Oznacza to niewielki spadek zarówno względem poprzedniego kwartału (o 0,7%), jak i analogicznego okresu w roku poprzednim (o 4,3%).

Wynik 88,6 tys. nowych firm w kwartale jest najniższy w tym roku i oznacza podtrzymanie spadkowego trendu, który obserwujemy od początku br.

Warto przy tym zaznaczyć, że w trzech pierwszych kwartałach roku ubiegłego w każdym z trzymiesięcznych okresów przybywało około 91-95 tys. nowych podmiotów gospodarczych.

Zmniejszająca się z kwartału na kwartał liczba nowo otwieranych firm nie oznacza jednak, że polska gospodarka przeżywa recesję.

Z każdym kwartałem spada bowiem – i to w wiele szybszym tempie – liczba zamykanych firm.

W okresie od lipca do września 2023 r. było ich bowiem 19,2 tys.

To najmniejsza liczba na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy (licząc od stycznia ubiegłego roku). W porównaniu do II kwartału 2023 r. zmniejszyła się ona o niemal połowę (dokładnie o 44%), a względem analogicznego okresu rok wcześniej – o 48,3%.

Jeśli chodzi o formy prawne podmiotów gospodarczych, to w naszym kraju dominuje prowadzenie działalności przez osoby fizyczne. Ich liczba od kilku miesięcy utrzymuje się na w miarę stałym poziomie i wynosi około 2,6 mln.

Drugie miejsce pod względem liczebności zajmują spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pod koniec III kwartału 2023 r. było ich 535,4 tys. Ich liczba systematycznie się zwiększa – od początku br. przybyło ich ponad 25 tys.

Na trzecim miejscu w tej klasyfikacji znalazły się spółki cywilne prowadzące działalność na podstawie umowy zawartej zgodnie z Kodeksem cywilnym. W III kwartale 2023 r. było zarejestrowanych 281,7 tys. podmiotów tego typu, co na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy jest dość stałą wartością.

Sektorem gospodarki, w którym zarejestrowano najwięcej firm, są szeroko pojęte usługi, czyli podmioty z sekcji K, L, M i N Polskiej Klasyfikacji Działalności. Należą do nich m.in. firmy zajmujące się działalnością finansową i ubezpieczeniową, związaną z obsługą rynku nieruchomości, reklamą i PR, a także turystyką oraz wynajmem różnego rodzaju maszyn.

W III kwartale 2023 r. zarejestrowanych było 754,2 tys. firm w wymienionych wyżej sekcjach. Ich liczba od stycznia br. stale rośnie – na przestrzeni 9 miesięcy przybyło ich 10,4 tys.

Jeszcze w styczniu liderem w omawianym aspekcie były firmy z sekcji G Polskiej Klasyfikacji Działalności (grupa ta zawiera podmioty zajmujące się handlem i mechaniką samochodową). Od tamtego momentu ich liczba nieznacznie, ale stale jednak spada – od 746,5 tys. w styczniu do 744 tys. we wrześniu.

Największy przyrost liczby nowych firm – tak samo jak w II kwartale – nastąpił wśród tych zajmujących się informatyką, telekomunikacją i szeroko pojętą dystrybucją informacji, a więc w sekcji J PKD. Na początku br. było 226,3 tys., a na koniec III kwartału liczba ta wzrosła do 242,2 tys., co oznacza zmianę o 7% na plus.

Dodatni bilans widać też wśród firm zarejestrowanych w sekcjach P, Q, R i S PKD. Należą do nich firmy zajmujące się:

• edukacją (szkoły podstawowe, ponadpodstawowe, policealne i wyższe),
• opieką zdrowotną i pomocą społeczną (szpitale, praktyka lekarska),
• kulturą, rozrywką i rekreacją (teatry, muzea, biblioteki),
• naprawą (sprzętu elektronicznego, obuwia, biżuterii, zegarów).

Na początku br. liczba firm z wymienionych sekcji wynosiła 531,7 tys., a na koniec września wzrosła do 541,7 tys. (plus 1,9%).

Jeśli zaś chodzi o spadki, to największe z nich wystąpiły w dwóch sekcjach PKD. Pierwszą z nich jest zakwaterowanie i gastronomia (sekcja I, spadek o 4,9% z 123 tys. do 116,9 tys.). Druga to handel, czyli wspomniana wyżej sekcja G. Tam liczba firm w ciągu roku spadła z 746,5 tys. do 744 tys. (minus 0,3%).

Więcej informacji na temat kondycji poszczególnych branż daje przyjrzenie się poszczególnym podklasom PKD, w których doszło do największych przyrostów liczby firm.

W tym przypadku lider jest niekwestionowany i bije na głowę pozostałe podklasy. A jest nim podklasa PKD oznaczona jako 62.01.Z, czyli skupiająca podmioty zajmujące się tworzeniem oprogramowania.

Pod koniec 2022 r. funkcjonowało w Polsce 123,7 tys. firm tego typu. Niespełna rok później było ich już 136,4 tys., co oznacza wzrost o 10,3%.

Warto dodać, że w tej właśnie podklasie PKD rejestrują się najczęściej programiści świadczący swoje usługi firmom zewnętrznym w ramach umów B2B.

Spory pod względem procentowym przyrost widać też w podklasie 52.23.Z. Znajdują się w niej firmy, które zajmują się działalnością usługową wspomagającą transport lotniczy. To dość szeroka kategoria, bo znajdują się w niej zarówno m.in. firmy zarządzające portami lotniczymi, jak i przedsiębiorcy indywidualni świadczący swoje usługi w formie B2B (stewardzi i stewardessy).

Pod koniec 2022 r. funkcjonowało 2,8 tys. przedsiębiorstw tego typu, a na ostatni dzień września br. ich liczba wynosiła 3,3 tys. Oznacza to wzrost o 6,8% na przestrzeni kilku miesięcy.

Największy spadek liczby firm dotyczy podklasy 55.20.Z, czyli skupiającej przedsiębiorstwa obiekty noclegowe i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania.

Jeszcze pod koniec czerwca br. (a więc na początku sezonu wakacyjnego) ich liczba wynosiła 28,1 tys. Pod koniec września zmniejszyła się ona do 20,8 tys., co oznacza spadek o ponad jedną czwartą (26%!).

Na powyższym wykresie można też dostrzec sezonowość innego przedsięwzięcia, czyli wypożyczania i dzierżawy sprzętu rekreacyjnego i sportowego. Liczba firm z podklasy 77.21.Z osiągnęła swój szczyt pod koniec czerwca (2,8 tys.), by kilka miesięcy później zmniejszyć się o 14,2% do 2,4 tys.

Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w poszczególnych województwach odpowiada ich potencjałowi gospodarczemu.

Najwięcej firm działa w województwie mazowieckim (stan na III kwartał 2023 r. – 708 tys.). Na drugim miejscu uplasowało się województwo śląskie (360,3 tys.), a na trzecim wielkopolskie (341,7 tys.).

Przyrost liczby nowych firm we wszystkich województwach kształtował się na bardzo podobnym poziomie.

A jak wygląda sytuacja gospodarcza w mniejszych regionach?

Jeśli z analizy wyłączymy miasta na prawach powiatu, to okaże się, że największy przyrost liczby nowych firm na przestrzeni ostatniego roku wystąpił w powiecie piaseczyńskim.

W tym podwarszawskim powiecie pod koniec 2022 r. było zarejestrowanych 32,7 tys. firm, a kilka miesięcy później (pod koniec września) było ich już 32,9 tys. Oznacza to wzrost o 0,61%.

Na drugim miejscu znalazł się powiat węgrowski, a na trzecim przeworski.

O wiele większe różnice można zobaczyć w zestawieniu powiatów, w których doszło do największych spadków liczby firm.

Najwięcej firm ubyło w powiecie puckim (z 10,8 tys. do 9 tys. na przestrzeni kilku miesięcy, spadek o 17,4%).

Na drugim miejscu znalazł się powiat koszaliński (spadek o 10,9% z 5,5 tys. do 4,9 tys.), a na trzecim powiat gryficki (z 5,3 tys. do 4,7 tys., spadek o 11,3%).

Wszystkie z wymienionych powiatów leżą w regionie ze szczególnie rozwiniętym segmentem turystycznym, zatem nie dziwi sezonowość prowadzonych tam biznesów.

Miastem na prawach powiatu, w którym w ostatnich miesiącach doszło do największego przyrostu liczby nowych firm, jest Warszawa.

Pod koniec 2022 r. w największym polskim mieście było zarejestrowanych 385,2 tys. firm. Kilka miesięcy później, w dniu wieńczącym III kwartał br., było ich już 389,3 tys. Oznacza to wzrost o 1,06%.

Na drugim miejscu znalazł się Gdańsk, a na trzecim Kraków.

Jeśli zaś chodzi o miasta na prawach powiatu, w których liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych najbardziej się zmniejszyła, to tu na pierwszym miejscu jest Słupsk. W IV kwartale 2022 r. w tym mieście było zarejestrowanych 8,5 tys. firm, a niespełna rok później było ich 8,3 tys.

Na drugim miejscu znalazł się Grudziądz (spadek z 6,2 tys. do 6,1 tys.), a na trzecim Świnoujście (spadek z 4,3 tys. do 4,1 tys.).