Firmy windykacyjne w Polsce – jak działają?

Rynek usług windykacyjnych urósł w ostatnich latach. Jak czytamy w raporcie stworzonym przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce:

Na przestrzeni ostatnich trzech lat sektor pozyskiwał ok. 34,5 mld zł przeterminowanych należności w skali roku. Według szacunków IBnGR wartość przeterminowanych zobowiązań obsługiwanych przez branżę zarządzania wierzytelnościami wyniosła łącznie na koniec czerwca 2020 roku około 127 mld zł.

Na naszym rynku funkcjonuje całkiem sporo firm windykacyjnych, ale schemat działania nie jest wspólny dla nich wszystkich. Zasadniczo można podzielić je na dwie różne kategorie, jeśli chodzi o podejście do windykacji.

Do pierwszej należą te firmy, które skupują całe pakiety wierzytelności, aby następnie je egzekwować na własny rachunek. W przypadku niektórych rodzajów długów (np. kredytów bankowych) wykorzystują w tym celu tzw. fundusze sekurytyzacyjne.

Fundusz sekurytyzacyjny to szczególny rodzaj funduszu inwestycyjnego. Poprzez emisję certyfikatów inwestycyjnych gromadzi on środki na nabycie wierzytelności lub praw z tytułu wierzytelności, a następnie dokonuje windykacji nabytych wierzytelności lub praw z wierzytelności albo obrotu nimi w celu osiągnięcia zysku.

Druga grupa to firmy, które nie skupują wierzytelności, ale biorą aktywny udział w procesie windykacji. Do niej należą przede wszystkim kancelarie prawne specjalizujące się w tej właśnie dziedzinie.

Ze względu na powyższe kwestie, a także na fakt, że firmy zajmujące się obsługą wierzytelności mogą nie ograniczać się jedynie do tej konkretnej działalności, trudne jest stworzenie jednoznacznego zestawienia najważniejszych firm w branży. My jednak podjęliśmy się tego zadania, stosując poniższą metodologię.

Jak powstało nasze zestawienie?

W tabeli poniżej zebraliśmy najważniejsze dane pochodzące z rocznych sprawozdań finansowych firm windykacyjnych dostępne w połowie listopada 2022 r. w Repozytorium Dokumentów Finansowych Krajowego Rejestru Sądowego.

Wybierając firmy do uwzględnienia w naszym zestawieniu wykorzystaliśmy:

• bazę aktywnych spółek prawa handlowego, dla których kod PKD przeważającego rodzaju działalności to 82.91. Z (Działalność świadczona przez agencje inkasa i biura kredytowe),
• a także listy firm windykacyjnych lub zajmujących się zarządzaniem należnościami będących członkami najważniejszych organizacji branżowych (np. Związek Przedsiębiorstw Finansowych, Polski Związek Zarządzania Wierzytelnościami).

Opierając się na tych źródłach pozyskaliśmy dane finansowe dla 134 przedsiębiorstw. Z tej grupy wybraliśmy następnie tylko te spółki, których przychody netto ze sprzedaży przekroczyły w 2020 lub 2021 roku 1 mln zł.

Firmy uwzględnione w tabeli zajmują się zarówno windykacją na własny rachunek (skupują pakiety długów), jak i w imieniu klienta. Przy tym rzadko informują w swoich sprawozdaniach finansowych o dokładnej strukturze swoich przychodów.

W tej sytuacji uznaliśmy, że posortowanie tabeli na podstawie wielkości sprzedaży uwzględnionych firm mogłoby zafałszować obraz rynku. Aby żaden z graczy nie poczuł się pokrzywdzony, posortowaliśmy ją alfabetycznie.

Warto zatem potraktować nasze zestawienie finansowe nie jako ranking firm windykacyjnych, a bardziej jako wykaz najważniejszych podmiotów działających w Polsce.

Cała tabela, w której znalazło się ponad 70 podmiotów, prezentuje się następująco:

Kruk SA

Kruk SA to jedna z najdłużej funkcjonujących na polskim rynku firm zajmujących się obsługą wierzytelności. Działa od ponad 20 lat i na swojej stronie internetowej informuje, że w tym czasie pomogła spłacić zadłużenie ponad trzem milionom Polaków.

Firma zajmuje się głównie windykacją wierzytelności nabytych na własny rachunek, ale także dochodzi należności na zlecenie banków, firm telekomunikacyjnych, ubezpieczycieli i innych zewnętrznych podmiotów.

Zysk netto spółki w 2021 r. wyniósł 695 milionów złotych, co oznacza, że ubiegły rok był najlepszym pod tym względem w historii całej firmy – wyniósł ośmiokrotnie więcej, niż rok wcześniej.

W sprawozdaniu finansowym za 2021 r. firma wykazała 1,57 miliarda złotych przychodu z tytułu windykacji nabytych wierzytelności.

Grupa Kruk została założona w Polsce, a obecnie działa również w Rumunii, Czechach, Słowacji, Niemczech, Włoszech i Hiszpanii.

Best SA

Firma Best SA swoją działalność na rynku polskim (bo funkcjonuje również we Włoszech) opiera na skupowaniu wierzytelności za pomocą funduszy sekurytyzacyjnych. Spółka istnieje na rynku od 1994 roku, a od 1997 roku jej akcje notowane są na GPW w Warszawie.

Firma dzieli zarządzanie wierzytelnościami na trzy rodzaje:

• wierzytelności detaliczne.
• wierzytelności hipoteczne,
• pozostałe

Best SA w swojej działalności w największym stopniu skupia się na pierwszym z wymienionych rodzajów. Wierzytelności detaliczne to 86,3% całości, hipoteczne 4,8%, a pozostałe 8,9%. Jak czytamy w sprawozdaniu z działalności za rok 2021:

Inwestujemy głównie w portfele nieregularnych wierzytelności bankowych, które na dzień bilansowy stanowiły 71% wartości księgowej naszego portfela. Posiadamy ponad dwudziestoletnie doświadczenie w ich dochodzeniu, Kolejnymi co do wielkości kategoriami wierzytelności znajdujących się w naszym portfelu są wierzytelności telekomunikacyjne, które stanowią 22% łącznej wartości księgowej zarządzanego portfela oraz wierzytelności pożyczkowe, które stanowią 7% łącznej wartości księgowej zarządzanego portfela.

Przychody Best SA z windykacji nabytych wierzytelności w roku 2021 wyniosły ponad 321 milionów złotych.

Asekuracja sp. z o.o.

Trójmiejska Asekuracja wyróżnia się na tle pozostałych firm ujętych w naszym zestawieniu, ponieważ nie opiera swojej działalności wyłącznie na zarządzaniu wierzytelnościami i windykacji.

Działalność operacyjna Spółki prowadzona w 2021 roku obejmowała (poza wymienionymi) pośrednictwo ubezpieczeniowe, obsługę ubezpieczeń zdrowotnych oraz pozostałe czynności administracyjne i pomocnicze na rzecz ubezpieczycieli, jak również świadczenie usług przekazów pieniężnych jako agent Western Union.

Jeśli chodzi o windykację, to Asekuracja zajmuje się nabywaniem portfeli wierzytelności oraz obsługą procesów windykacyjnych. Ich źródłem jest działalność kredytowa i pożyczkowa spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i banków. Bliska współpraca ze SKOK-ami nie jest zaskoczeniem, biorąc pod uwagę fakt, że prezesem rady nadzorczej Asekuracji jest Grzegorz Bierecki, blisko związany ze wspomnianymi kasami.

Asekuracja zajmuje się również windykacją terenową, czego dowiadujemy się ze sprawozdania z działalności za rok 2021:

Spółka dysponuje własną siecią windykatorów terenowych pracujących na terenie całej Polski. W ramach windykacji terenowej Spółka podejmuje czynności windykacyjne związane z dochodzeniem na drodze przedsądowej wierzytelności wynikłych z działalności kredytowo-pożyczkowej partnerów biznesowych. Czynności windykacyjne polegają na osobistym kontakcie z dłużnikami celem dokonania ustaleń dotyczących spłaty przeterminowanych pożyczek.

Przychody Asekuracji z tytułu nabytych wierzytelności wyniosły w 2021 roku ponad 116 milionów złotych.

Kredyt Inkaso SA

Działalność grupy kapitałowej Kredyt Inkaso (w skład której wchodzi kilka mniejszych firm) jest oparta przede wszystkim na nabywaniu na własny rachunek portfeli wierzytelności oraz zarządzaniu tymi portfelami. Spółka nabywa pakiety wierzytelności pochodzące głównie z sektora bankowego, pożyczkowego, telekomunikacyjnego i ubezpieczeniowego.

Obecnie większość transakcji nabycia pakietów wierzytelności przeprowadzają wyspecjalizowane fundusze, które są nadzorowane przez instytucje państwowe, w tym m.in. KNF i UODO. Na rynku wierzytelności konsumenckich zauważalny jest wzrost podaży ze strony banków, które są zainteresowane sprzedażą trudno ściągalnych zobowiązań swoich klientów profesjonalnym podmiotom.

– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2021.

Przychód Kredyt Inkaso z windykacji na zlecenie wyniósł w 2021 r. ponad 109 milionów złotych, natomiast z nabytych wierzytelności ponad 33 miliony złotych.

Intrum sp. z o.o.

Intrum to firma, której głównym przedmiotem działalności jest zarządzanie wierzytelnościami. Spółka zajmuje się tym zarówno na rzecz jednostek wewnątrz swojej Grupy, jak i dla klientów zewnętrznych.

Firma skupia się nie tylko na odzyskiwaniu należności, ale również na edukacji – na swojej stronie internetowej informuje, że jednym z jej zadań jest „wskazanie rozmówcy, jak zarządzać swoimi wydatkami tak, by kolejny raz nie znaleźć się w takiej sytuacji”.

Część przychodów realizowana jest na poziomie sądowym oraz przez windykację komorniczą. Specyfika tego rozwiązania w pierwszej jego fazie powoduje wzrost kosztów (opłaty sądowe, komornicze, koszty zastępstwa procesowego), a jednocześnie odłożone w czasie przychody.

– Intrum tak charakteryzuje swój model działania w sprawozdaniu z działalności za rok 2021.

Przychody spółki z windykacji na zlecenie wyniosły w 2021 roku niemal 91 milionów złotych, natomiast te z windykacji nabytych wierzytelności – 5,7 miliona.

Ultimo SA

Ultimo SA to wrocławska spółka, która funkcjonuje na rynku od 2002 roku. Firma koncentruje się na kilku obszarach rynku wierzytelności. Pierwszy z nich to zakup portfeli wierzytelności, co stanowi fundament procesu zarządzania roszczeniami. Zakup dotyczy przede wszystkim portfela wierzytelności konsumenckich z tytułu kredytów bankowych, usług telekomunikacyjnych, ubezpieczeń i innych usług.

Spółka prowadzi obsługę wierzytelności przede wszystkim na etapie polubownym, ale również na etapie przedsądowym.

Przychody spółki z tytułu windykacji na zlecenie wyniosły w 2021 roku ponad 29 milionów złotych, natomiast te z tytułu windykacji nabytych wierzytelności – ponad 65 tysięcy złotych.

Hoist Polska sp. z o.o.

Hoist Polska Sp. z o.o. zajmuje się nabywaniem i serwisowaniem portfeli wierzytelności masowych, a także świadczeniem komplementarnych usług związanych z zarządzaniem wierzytelnościami.

W ramach zarządzania wierzytelnościami Spółka świadczy usługi z zakresu wspierania podmiotów inwestujących w portfele wierzytelności masowych, polegające na kompleksowej organizacji procesu inwestycyjnego oraz procesu dochodzenia spłaty nabytych wierzytelności.

– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2021.

Przychody spółki z tytułu nabytych wierzytelności w roku 2021 wyniosły ponad 68 milionów złotych.

Kaczmarski Inkasso sp.j.

Kaczmarski Inkasso sp.j. to wrocławska spółka, która powstała w 2018 roku, wcześniej funkcjonując jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Od 30 lat obsługuje na masową skalę zarówno klientów strategicznych: banki, firmy pożyczkowe, leasingowe, telekomy, ubezpieczycieli, jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa ze wszystkich branż.

Spółka w swojej działalności skupia się przede wszystkim w prowadzeniu windykacji polubownej na zlecenie.

Przychody spółki z tytułu windykacji na zlecenie wyniosły w 2021 roku ponad 49 milionów złotych.

Eos Poland sp. z o.o.

EOS Poland Sp. z o.o. to warszawska spółka, której głównym obszarem działalności jest jest szeroko rozumiane zarządzanie wierzytelnościami, zarówno na rzecz klientów zewnętrznych, zwłaszcza instytucji finansowych, jak i na rachunek własny.

Firma działa na polskim rynku od 1998 roku.

Przychody netto z całości działalności firmy w roku 2021 wyniosły ponad 35 milionów złotych.

Asseta SA

Asseta SA to firma, w której w 2021 roku doszło do sporych zmian. Jeszcze w styczniu tego roku spółka funkcjonowała pod nazwą Dogmat Systemy SA, ale ta została zmieniona na skutek zmian w strukturze właścicielskiej.

Spółka w związku ze wstąpieniem do grupy kapitałowej Capitea S.A. rozpoczęła świadczenie usług zarządzania portfelami inwestycyjnymi obejmującymi sekurytyzowane wierzytelności we wszystkich Funduszach Inwestycyjnych Zamkniętych posiadających portfele wierzytelności należących do Capitea S.A.

– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2021.

Przychody netto z całości działalności firmy w roku 2021 wyniosły ponad 32 miliony złotych.

Pra Group Polska sp. z o.o.

Należąca do międzynarodowej grupy kapitałowej PRA Group spółka PRA Group Polska skupia swoje działania na jednym segmencie operacyjnym. Jest nim zarządzanie wierzytelnościami na zlecenie.

Warszawska firma w 2021 roku kontynuowała funkcjonowanie w założonym modelu działalności i trzeba przyznać, że wyszło jej to na dobre. Przychód netto w omawianym okresie wyniósł ponad 28 milionów złotych, co było wynikiem lepszym od tego osiągniętego zarówno w 2020, jak i 2019 roku.

Alektum sp. z o.o.

Alektum to spółka z siedzibą we Wrocławiu, która funkcjonuje na naszym rynku od 16 lat. Należy do Alektum Group – szwedzkiej grupy, która zajmuje się zarządzaniem należnościami w kilkunastu krajach Europy.

Rok 2021 spółka z pewnością zaliczy do udanych. Jak czytamy w sprawozdaniu z działalności za ten okres, Alektum udało się podpisać intratne umowy:

Do istotnych zdarzeń należy zaliczyć utrzymanie umowy na windykację należności z ENERGA–OBRÓT Spółka Akcyjna oraz zakup pakietów wierzytelności od BANQUE PSA FINANCE w listopadzie 2021. W 2021 roku były również prowadzone rozmowy z bankami w celu zakupu nowych pakietów wierzytelności oraz podpisania umów na windykacji należności na zlecenie.

Alektum w 2021 roku zanotowała niemal 17 milionów złotych przychodu – więcej, niż w poprzednich latach.

Atradius Collections B.V. sp. z o.o. - Oddział w Polsce

Atradius Collections to firma, która skupia się na zarządzaniu należnościami handlowymi. Jej polski oddział jest częścią firmy o zasięgu globalnym, której historia sięga 1925 roku. Główna siedziba Atradius Collections w Polsce znajduje się w Warszawie, ale firma posiada też biura w innych miastach – w Poznaniu, Jeleniej Górze i Krakowie.

Przychód netto polskiego oddziału Atradius Collections wyniósł w 2021 roku ponad 14 milionów złotych.

Kancelaria Corpus Iuris sp. z o.o.

Kancelaria Corpus Iuris to spółka, która specjalizuje się w zarządzaniu procesami związanymi z dochodzeniem wierzytelności. Kancelaria windykacyjna ma swoją siedzibę w Warszawie, a na rynku działa od 2004 roku.

Spółka oferuje swoim klientom szeroki pakiet usług, począwszy od monitoringu wierzytelności poprzez windykację przedsądową i sądową, obsługę egzekucyjną i poegzekucyjną aż po wykup wierzytelności. Spółka Kancelaria Corpus Iuris Sp. z o.o. świadczy usługi na terytorium całego kraju zarówno dla osób fizycznych, osób prawnych jak i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2021.

Kancelaria Corpus Iuris w omawianym okresie osiągnęła przychód netto w wysokości ponad 14 milionów złotych.

Cross Finance sp. z o.o.

Cross Finance to gdańska firma, która zajmuje się obsługą wierzytelności. Wcześniej (do 2012 roku) spółka funkcjonowała pod nazwą Centrum Obsługi Wierzytelności COW „CROSS” Sp. z o.o.

Warto zaznaczyć, że obsługa wierzytelności nie jest jedyną formą działalności Cross Finance. Firma zajmuje się również między innymi doradztwem w zakresie informatyki, działalnością prawniczą, rachunkowo-księgowym i doradztwo podatkowym, a także reprezentowaniem mediów i badaniami rynku i opinii publicznej.

Działalność operacyjna Spółki w podstawowym zakresie działalności tj. obsłudze windykacyjnej w 2021 roku koncentrowała się na 3 głównych obszarach:

obsłudze zleceń windykacyjnych (inkaso) na rzecz zleceniodawców, z którymi Spółka posiada aktywne umowy o współpracy;

serwisowaniu oraz zarządzaniu wierzytelności funduszu sekurytyzacyjnego (Spółka posiada zezwolenie KNF na zarządzanie wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot nie będący TFI);

Obsłudze windykacyjnej wierzytelności zakupionych przez Spółkę. Pozostała część przychodów ze sprzedaży pochodzi z podnajmu wynajmowanych powierzchni biurowych oraz świadczenia innych usług, w tym usług IT.

Struktura przychodów ze sprzedaży w 2021 r., na tle lat wcześniejszych, uległa dalszym zmianom w kierunku zwiększenia znaczenia filaru zarządzania funduszami sekurytyzacyjnymi. W drugiej połowie roku Spółka nawiązała współpracę z dwoma nowymi funduszami inwestycyjnymi oraz znacząco zwiększyła obszar współpracy na jednym z obsługiwanych funduszy. W efekcie stopniowe i konsekwentne zmiany przeprowadzone w ostatnich 5 latach pozwoliły znacząco zmienić strukturę przychodów z cechującego się wysoką zmiennością i niską marżowością INKASA na rzecz stabilnej i zdecydowanie bardziej rentownego zarządzania funduszami sekurytyzacyjnymi.

– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2021.

W 2021 roku spółka Cross Finance osiągnęła przychód w wysokości ponad 12 milionów złotych.