• W ciągu minionych trzech lat najwięcej nowych podmiotów zarejestrowano w rejestrze REGON w styczniu 2019 r. (36,6 tys.), a najmniej w kwietniu 2020 r. (13,5 tys.)
• Kwiecień 2020 r. przyniósł jednocześnie najmniejszą liczbę przedsiębiorców kończących działalność (5,5 tys.).
• Prawie siedem razy większa była grupa zamkniętych firm w grudniu 2019 r. (35,0 tys.).

Od dwóch lat mierzymy się z pandemiczną rzeczywistością. Lata 2020 i 2021 były z pewnością nietypowe i rzutowały na decyzje przedsiębiorców o rozpoczynaniu działalności gospodarczej.

Na kolejnych trzech wykresach zobrazowaliśmy zmiany w liczbie nowych oraz zlikwidowanych podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON.

W analizie uwzględniliśmy podmioty prowadzone we wszystkich istniejących formach prawnych. Przygotowane zestawienia odnoszą się zatem do najszerszej możliwej definicji „przedsiębiorcy”, zawierającej w sobie również organizacje społeczne i indywidualne gospodarstwa rolne.

Nowo rejestrowane firmy

^{Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON, MGBI}

W 2019 r. przybyło w naszym kraju 362 tys. nowych przedsiębiorców, zaś w kolejnym roku liczba ta spadła o 13% do 312 tys. W 2021 r. na rozpoczęcie działalności gospodarczej zdecydowało się nadal mniej podmiotów niż w ostatnim roku przed pandemią (346 tys.), ale jednocześnie o 10% więcej niż rok wcześniej.

Obserwując dane z ostatnich trzech lat możemy wskazać trzy okresy, w których przedsiębiorcy wykazują wyraźnie niższe zainteresowanie rejestracją firmy.

Pierwszy taki moment następuje już w lutym. Początek roku wydaje się dobrym punktem startu dla wielu przedsiębiorców, ale już w styczniu liczba wniosków o rejestrację firmy w CEIDG i Krajowym Rejestrze Sądowym jest mniejsza niż w poprzednich miesiącach. W konsekwencji już w lutym widać wyraźne zmniejszenie liczby rozpoczętych działalności względem poprzedniego miesiąca.

Kolejne spadki liczby nowo rejestrowanych firm obserwujemy w okresie wakacyjnym. Sezon urlopowy powoduje, jak widać, odkładanie planów o otwarciu biznesu na późniejszy czas.

Podobna sytuacja ma miejsce również pod koniec roku. Można pokusić się o stwierdzenie, że osoby planujące rozpocząć działalność gospodarczą w naturalny sposób przesuwają moment startu na początek kolejnego roku.

Warto odnotować widoczne zmiany w opisanych wyżej trendach w 2020 r. Początek pandemii i związana z nią niepewność, a także surowe obostrzenia, które trwały przez kilka wiosennych tygodni, wpłynęły na decyzję o odłożeniu w czasie uruchomienia biznesu.

W porównaniu do roku poprzedzającego, w okresie od marca do kwietnia 2020 r. zauważalny był wyraźny spadek liczby utworzonych podmiotów gospodarczych. W kwietniu zarejestrowano najmniej nowych firm w analizowanym okresie – tylko 13,5 tys. tys. Od następnego miesiąca liczba rozpoczynanych działalności zaczęła rosnąć i w lipcu 2020 r. powróciła do poziomu obserwowanego w dwóch poprzednich latach.

Dane za 2021 r. nie odbiegają znacząco od danych sprzed dwóch lat. Zauważalne odchylenie w dół wystąpiło w pierwszym kwartale, ale już w kolejnych miesiącach wartości miesięcznej liczby nowo rejestrowanych firm były zbliżone do wartości z 2019 r. Wyjątkiem był ostatni miesiąc w roku, kiedy to liczba rejestracji nowych firm okazała się o 30% wyższa niż w latach poprzedzających.

Zamknięte przedsiębiorstwa

^{Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON, MGBI}

W 2019 r. z rejestru REGON wykreślono 176 tys. firm. Pomimo trwającej pandemii, w kolejnym roku na zamknięcie biznesu zdecydowało się o 25% mniej przedsiębiorców - łącznie w 2020 r. odnotowaliśmy 131 tys. takich przypadków.

Niewielką różnicę zaobserwowaliśmy w 2021 r., w którym wykreślonych z rejestru zostało 138 tys. firm. Oznacza to wzrost o 4% w stosunku do roku go poprzedzającego.

Pomimo tego, że liczba zamkniętych przedsiębiorstw w badanym okresie przez cały rok utrzymywała się na podobnym poziomie, to jej diametralny przyrost obserwowaliśmy za każdym razem na koniec roku.

Grudzień okazuje się najczęściej wybieranym miesiącem na zakończenie działalności. W tym czasie na zakończenie przygody z biznesem decyduje się nawet trzy razy więcej przedsiębiorców niż w pozostałych miesiącach roku.

Co ciekawe, podobnie jak liczba rozpoczynanych działalności, tak liczba zamykanych działalności znacząco spadła w kwietniu 2020 r., przyjmując jednocześnie najniższą wartość (5,5 tys.) w badanym przez nas okresie. Pierwszy lockdown istotnie zamroził gospodarkę, opóźniając w czasie zarówno decyzje o rozpoczynaniu, jak i zamykaniu biznesu.

Dane za 2021 r. są porównywalne z tymi za 2019 r. Widoczne jest zwiększenie liczby zamykanych firm w marcu (10,9 tys.) i w czerwcu (11,3 tys.). W kolejnych miesiącach poza grudniem liczba przedsiębiorców kończących działalność utrzymywała się na podobnym poziomie, bez wyraźnych wzrostów i spadków.

Różnice w liczbie otwieranych i zamykanych firm

^{Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON, MGBI}

Jak widać, wykres obrazujący różnice w miesięcznej liczbie otwieranych i zamykanych firm bardzo przypomina wykres dla wartości pierwszego parametru. Ujemny bilans, który pojawił się dwa razy w badanym przez nas okresie, za każdym razem miał miejsce w grudniu. To właśnie w tym miesiącu liczba zamykanych firm jest zwykle wyraźnie większa niż w pozostałych miesiącach roku.

W sumie w latach 2019-2021 rozpoczęło działalność około 1 mln firm, a około 445 tys. zostało zlikwidowanych. To oznacza, że bilans jest na całkiem sporym plusie – polska gospodarka powiększyła się w tym okresie aż o 575 tys. nowych podmiotów gospodarczych.