ZOBACZ TEŻ:
W IV kwartale 2023 r. w rejestrze REGON pojawiło się 83,5 tys. nowych podmiotów gospodarczych.
Oznacza to niewielki spadek zarówno względem poprzedniego kwartału (o 6,5%), jak i analogicznego okresu w roku poprzednim (o 1,3%).
Wynik 83,5 tys. nowych firm w kwartale jest najniższy w 2023 r. i oznacza podtrzymanie spadkowego trendu, który obserwujemy od początku br.
Warto przy tym zaznaczyć, że I kwartał był jedynym w 2023 r., w którym zarejestrowano więcej niż 90 tys. nowych podmiotów gospodarczych.
W IV kwartale 2023 r. zamknięto 54,2 tys. firm. To najwyższy wynik w roku.
Nie jest to jednak anomalia, a reguła – zawsze bowiem to właśnie w ostatnim kwartale danego roku najwięcej podmiotów gospodarczych decyduje się na zakończenie działalności.
Wzrost w porównaniu do poprzednich trzech miesięcy jest oczywiście zauważalny i wynosi 39%, co może budzić obawy. Z drugiej strony jednak w IV kwartale 2023 r. zamknęło się mniej firm, niż w analogicznym okresie rok wcześniej – spadek rok do roku wyniósł 15,4%.
Jeśli chodzi o formy prawne podmiotów gospodarczych, to w naszym kraju dominuje prowadzenie działalności przez osoby fizyczne. Ich liczba od kilku miesięcy utrzymuje się na w miarę stałym poziomie i wynosi około 2,6 mln.
Drugie miejsce pod względem liczebności zajmują spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pod koniec IV kwartału 2023 r. było ich 543,5 tys. Ich liczba systematycznie się zwiększa – od początku kwietnia ub.r. przybyło ich niemal 25 tys.
Na trzecim miejscu w tej klasyfikacji znalazły się spółki cywilne prowadzące działalność na podstawie umowy zawartej zgodnie z Kodeksem cywilnym. W IV kwartale 2023 r. było zarejestrowanych 280,9 tys. podmiotów tego typu, co oznacza niewielki spadek względem poprzednich trzech miesięcy.
Sektorem gospodarki, w którym zarejestrowano najwięcej firm, są szeroko pojęte usługi, czyli podmioty z sekcji K, L, M i N Polskiej Klasyfikacji Działalności. Należą do nich m.in. firmy zajmujące się działalnością finansową i ubezpieczeniową, związaną z obsługą rynku nieruchomości, reklamą i PR, a także turystyką oraz wynajmem różnego rodzaju maszyn.
W IV kwartale 2023 r. zarejestrowanych było 754,9 tys. firm w wymienionych wyżej sekcjach. Ich liczba od stycznia ub.r. rosła, ale w ostatnich trzech miesiącach spadła, zmniejszając się o około 3,5 tysiąca – oznacza to spadek o niespełna 0,5%.
Do zauważalnego spadku doszło w drugiej najliczniejszej sekcji PKD, czyli G. Zawiera ona firmy zajmujące się handlem oraz naprawą samochodów. Na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy 2023 r. ich liczba zmniejszyła się z 743,5 tys. do 733,3 tys., co oznacza spadek o 1,4%.
Spory spadek nastąpił też w sekcji F, czyli budownictwie. W IV kwartale 2023 r. zamknęło się ok. 11 tysięcy firm z tej branży, zatem doświadczyliśmy spadku o 2,1%.
Przyrost liczby nowych firm nastąpił wśród tych zajmujących się informatyką, telekomunikacją i szeroko pojętą dystrybucją informacji, a więc w sekcji J PKD. Na początku ub.r. było 234,3 tys., a na koniec IV kwartału liczba ta wzrosła do 245,8 tys., co oznacza zmianę o 4,9% na plus.
Dodatni bilans widać też wśród firm zarejestrowanych w sekcjach P, Q, R i S PKD. Należą do nich firmy zajmujące się:
- edukacją (szkoły podstawowe, ponadpodstawowe, policealne i wyższe),
- opieką zdrowotną i pomocą społeczną (szpitale, praktyka lekarska),
- kulturą, rozrywką i rekreacją (teatry, muzea, biblioteki),
- naprawą (sprzętu elektronicznego, obuwia, biżuterii, zegarów).
Na początku ub.r. liczba firm z wymienionych sekcji wynosiła 538 tys., a na koniec grudnia wzrosła do 548,2 tys. (plus 1,9%).
Więcej informacji na temat kondycji poszczególnych branż daje przyjrzenie się poszczególnym podklasom PKD, w których doszło do największych przyrostów liczby firm.
W tym przypadku lider jest niekwestionowany i bije na głowę (ponownie!) pozostałe podklasy. A jest nim podklasa PKD oznaczona jako 62.01.Z, czyli skupiająca podmioty zajmujące się tworzeniem oprogramowania.
Pod koniec marca 2023 r. funkcjonowało w Polsce 129,9 tys. firm tego typu. Niespełna rok później było ich już 139,4 tys., co oznacza wzrost o 7,3%.
Warto dodać, że w tej właśnie podklasie PKD rejestrują się najczęściej programiści świadczący swoje usługi firmom zewnętrznym w ramach umów B2B.
Przyrost widać też w podklasie 52.23.Z. Znajdują się w niej firmy, które zajmują się działalnością usługową wspomagającą transport lotniczy. To dość szeroka kategoria, bo znajdują się w niej zarówno m.in. firmy zarządzające portami lotniczymi, jak i przedsiębiorcy indywidualni świadczący swoje usługi w formie B2B (stewardzi i stewardessy).
Pod koniec marca 2023 r. funkcjonowało 2,9 tys. przedsiębiorstw tego typu, a na ostatni dzień grudnia ub.r. ich liczba wynosiła 3,3 tys. Oznacza to wzrost o 13,8% na przestrzeni kilku miesięcy.
Największy spadek liczby firm dotyczy podklasy 55.20.Z, czyli skupiającej przedsiębiorstwa obiekty noclegowe i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania.
Jeszcze pod koniec czerwca ub.r. (a więc na początku sezonu wakacyjnego) ich liczba wynosiła 28,3 tys. Pod koniec grudnia zmniejszyła się ona do 18,9 tys., co oznacza spadek o jedną trzecią (33%!).
Na powyższym wykresie można też dostrzec sezonowość innego przedsięwzięcia, czyli ruchomych placówek gastronomicznych. Liczba firm z podklasy 56.10.B osiągnęła swój szczyt pod koniec czerwca (4,9 tys.), by kilka miesięcy później zmniejszyć się o 24,4% do 3,7 tys.
Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w poszczególnych województwach odpowiada ich potencjałowi gospodarczemu.
Najwięcej firm działa w województwie mazowieckim (stan na IV kwartał 2023 r. – 711,6 tys.). Na drugim miejscu uplasowało się województwo śląskie (363,1 tys.), a na trzecim wielkopolskie (342,8 tys.).
Przyrost liczby nowych firm we wszystkich województwach kształtował się na bardzo podobnym poziomie.
A jak wygląda sytuacja gospodarcza w mniejszych regionach?
Jeśli z analizy wyłączymy miasta na prawach powiatu, to okaże się, że największy przyrost liczby nowych firm na przestrzeni ostatniego roku wystąpił w powiecie piaseczyńskim.
W tym podwarszawskim powiecie pod koniec marca 2023 r. było zarejestrowanych 33,4 tys. firm, a kilka miesięcy później (pod koniec września) było ich już 33,7 tys. Oznacza to wzrost o 0,9%.
Na drugim miejscu znalazł się powiat wrocławski, a na trzecim proszowicki.
O wiele większe różnice można zobaczyć w zestawieniu powiatów, w których doszło do największych spadków liczby firm.
Najwięcej firm ubyło w powiecie puckim (z 11,1 tys. do 8,7 tys. na przestrzeni kilku miesięcy, spadek o 21,6%).
Na drugim miejscu znalazł się powiat gryficki (spadek o 18,9% z 5,3 tys. do 4,3 tys.), a na trzecim powiat kamieński (z 4,9 tys. do 4 tys., spadek o 18,3%).
Wszystkie z wymienionych powiatów leżą w regionie ze szczególnie rozwiniętym segmentem turystycznym, zatem nie dziwi sezonowość prowadzonych tam biznesów.
Miastem na prawach powiatu, w którym w ostatnich miesiącach doszło do największego przyrostu liczby nowych firm, jest Gdańsk.
Pod koniec marca 2023 r. w tym mieście było zarejestrowanych 68 tys. firm. Kilka miesięcy później, w dniu wieńczącym IV kwartał br., było ich już 69,4 tys. Oznacza to wzrost o 2%.
Na drugim miejscu znalazły się Katowice, a na trzecim Białystok.
Jeśli zaś chodzi o miasta na prawach powiatu, w których liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych najbardziej się zmniejszyła, to tu na pierwszym miejscu jest Zamość.
Pod koniec I kwartału 2023 r. w tym mieście było zarejestrowanych 5,4 tys. firm, a niespełna rok później było ich 5,2 tys.
Na drugim miejscu znalazło się Jastrzębie-Zdrój (spadek z 4,4 tys. do 4,2 tys.), a na trzecim Świnoujście (spadek z 4,3 tys. do 4,1 tys.).
